BOXTEL - Vleesverwerker Vion heeft de afgelopen jaren veel tegenslagen gehad. Mislukte overnames brachten het bedrijf aan de rand van de afgrond. Na de verkoop van de bedrijfstak Vion Ingredients is het bedrijf voorlopig ‘gered’, maar een echte oplossing is er nog niet. Levensmiddelenkrant stelde een aantal kenners in de branche de hamvraag: ‘Hoe moet Vion nu verder?’
“Als er één markt rijp is voor vernieuwing, dan is het de vleesbranche.” Dat zegt Frits Kremer, directeur van Mediaset. Vion moet merken gaan bouwen, zegt de foodexpert. “Het grote probleem is dat het merkdenken nog totaal niet is doorgedrongen in de vleesbranche. Vlees wordt allemaal onder private label verkocht. Niemand weet waar het vlees in de supermarkt vandaan komt”, aldus Kremer. Ook Jos Hugense, oprichter van Meatless en al jaren actief in de vleesbranche, is positief over het creëren van merken rondom vlees. “Of je nu een karbonaadje bij Lidl of bij Albert Heijn koopt, je ziet geen verschil. Bij melk, bier en koek is dat anders. Daar koop je een merk. In de vleesbranche is men vergeten om producten ook op die manier onderscheidend te maken. In Duitsland en Frankrijk zijn daar wel goede voorbeelden van te vinden. Dat zou hier in Nederland ook kunnen. Maar het probleem is: waar haal je de budgetten vandaan?” Hugense ziet behalve het bouwen van merken nog een andere mogelijke oplossing voor het vleesbedrijf. “Het is voor Vion wellicht een optie om een partner te zoeken. Dat kan heel goed werken. In Amerika is dat recent gebeurd. Het Chinese bedrijf Shuanghui nam de Amerikaanse vleesverwerker Smithfield Foods over. Je ziet daar nu innovatieve distributievormen op de Chinese markt uit ontstaan waarbij internet een hoofdrol speelt.”
‘Vleesman’
Vlak voor zijn vertrek noemde oud-ceo Michiel Herkemij zichzelf in een interview met NRC Handelsblad geen ‘vleesman’. Iets wat ook niet noodzakelijk is voor een goede ceo, vindt Kremer. “Ik denk dat de leider van Vion geen ‘vleesman’ hoeft te zijn. Misschien wel juist niet. De nieuwe ceo van Vion moet zich bezig gaan houden met een hele merkenoperatie. Ik denk daarom dat Sander van der Laan er zeer geschikt voor zou zijn. Hij weet heel goed hoe je merken moet bouwen. Ik hoop dat interim-ceo Tom Heidman het bedrijf nu ook in die richting stuurt”, zegt Kremer.
Complexer
De opvolger van Herkemij zal in ieder geval in een heel moeilijke situatie terechtkomen. “Het is een lastige spagaat waar Vion zich in bevindt. Alles moet steeds efficiënter en er wordt onder de kostprijs verkocht. Prijzen voor de verwerking van varkensvlees blijven maar dalen. Op den duur kan de prijs echt niet meer lager. Vroeger had Vion nog de bedrijfstak Ingredients waar geld werd verdiend aan de bijproducten van de varkensslacht, maar dat onderdeel is inmiddels verkocht”, zegt Hugense. Hoewel de problemen bij Vion duidelijk zichtbaar zijn, meent Hugense dat het niet goed is om alleen Vion aan te wijzen als slechtlopend bedrijf. “Meer vleesverwerkende bedrijven hebben te kampen met deze problemen en ook daarbuiten is de positie van producenten soms zwak. Neem de tuinbouwsector, daar gebeurt exact hetzelfde. Paprika’s en komkommers worden ook ver beneden kostprijs verkocht. En in tuinbouw gaat het dan om groenten en fruit, in de vleesbranche heb je te maken met levende dieren. Dat maakt het een stuk complexer.”
Albert Heijn
Hoewel het lastig zal worden heeft Vion nog wel degelijk een toekomst, vindt Kremer. “Het is de grootste vleesverwerker van ons land en het bedrijf is ook van onschatbare waarde voor de supermarktbranche. Je zou alleen willen dat Vion wat meer uit de anonimiteit komt. Het moet net als Albert Heijn en KLM een nationale trots worden”, aldus Kremer. Waar Hugense en Kremer nog wel positief zijn over de toekomst voor het Brabantse vleesbedrijf, is foodlog-oprichter Dick Veerman een stuk negatiever over de mogelijkheden voor Vion. Veerman: “Het bedrijf zit met een onderdeel in Duitsland dat onverkoopbaar blijkt. Dat is een permanente bleeder: niemand wil het hebben, Vion kan er niet in investeren. Voor conceptontwikkeling is geen geld. Vion rest dus niets dan tijd kopen, hopen en binnen alles net een beetje beter doen dan vroeger. Als Bretagne (waar de Franse varkenshouderij op de afgrond staat) valt, hebben ze geluk. Zo moet je er zo ongeveer naar kijken: de markt bepaalt hun lot, niet zijzelf. Het maakt dus niet zoveel uit wie het bedrijf leidt, als het maar iemand is die tijd weet te rekken. Verder mogen de boeren en eigenaar ZLTO hopen dat ‘het geluk’ uit de hemel komt vallen.”
500 miljoen euro
Onder leiding van Daan van Doorn groeide Vion tussen 1983 en 2009 spectaculair. Ook internationaal kreeg het bedrijf veel aanzien. Met het rijke ZLTO als enige aandeelhouder en de steun van Rabobank, nam de vleesverwerker steeds meer bedrijven over. Het kon niet op voor Van Doorn en zijn team. Tientallen - veelal slechtdraaiende - slachterijen en verwerkers werden overgenomen en zo werd Vion de grootste vleesverwerker van Europa. Maar de overnames bleken minder succesvol dan gedacht. Het vermogen van ZLTO groeide niet, maar daalde van 1 miljard euro naar 500 miljoen euro. Om te kunnen voortbestaan moest de vleesverwerker in 2013 zijn succesvolle onderdeel Vion Ingredients verkopen. Michiel Herkemij kwam begin 2014 aan het roer van het bedrijf om een aantal drastische maatregelen door te voeren, maar amper een jaar later is de oud-DE-topman alweer verdwenen. De doorgewinterde supermarktman Tom Heidman staat nu aan het roer als interim ceo. Het complete management is sindsdien al gewijzigd, zo werd Joost Sliepenbeek - eveneens een bekende in de supermarktbranche - onlangs aangesteld als cfo.
Bron: Levensmiddelenkrant
