30 maart sprak Cees-Jan Adema, de nieuwe FNLI-directeur over een vleestaks. Uit zijn uitspraken blijkt echter dat hij de voorstellen voor een eerlijke vleesprijs niet helemaal begrepen heeft. Net als in Duitsland ligt er in Nederland een plan om consumenten meer te laten betalen per kg vlees en de heffingsopbrengst te gebruiken voor steun aan boeren om extra te kunnen investeren in duurzaamheid of dierenwelzijn.
Volgens Adema zou een vleestaks geen impuls zijn om te investeren. Dat klopt dus niet. Ook doet Adema FNLI leden die vleesvervangers produceren zoals Unilever (Vegetarische Slager) erg tekort, want zij zullen hun productie en investeringen juist ophogen als er een vleesheffing komt. Dat geldt ook voor Beyond Meat, Vivera en Quorn en diverse bedrijven die groenten, noten en paddenstoelen verkopen. Een heffing op vlees wordt in diverse voorstellen namelijk gekoppeld aan subsidies of btw-verlagingen op groente en fruit, waar we volgens de Schijf van Vijf juist veel te weinig van eten, terwijl de vleesconsumptie, zeker bij mannen, juist twee maal boven de richtlijnen voor gezonde voeding ligt en zo ook leidt tot veel gezondheidsproblemen en hoge zorgkosten. Tenslotte is een vleestaks niet minder complex of fraudegevoelig dan andere heffingen. In Spanje is in 2012 de btw op vlees van 8 naar 10 procent gegaan terwijl de btw op groenten en fruit toen naar 4 procent ging. Lijsten met producten die wel of niet als vlees of groente of fruit gezien worden, blijken daar al jaren prima hanteerbaar. Supermarkten zullen de verbruiksbelasting op vlees, net als die op frisdrank of alcohol moeten afstaan. Het zou een schande zijn als supermarktketens zouden frauderen. Als er zorgen over handhaving zijn, moet de handhavingscapaciteit opgevoerd worden. Als het ICT-systeem van de Belastingdienst een derde btw-tarief of een vleesverbruiksbelasting niet aankan, moet dat ICT-systeem up-to-date gemaakt worden.
Accijnzen op suiker en vlees zijn te prefereren boven een btw-verlaging op groente en fruit vanwege de veel positievere impact op het milieu, het verlagen van zorgkosten en verbeteren van de volksgezondheid. Lees de Brede Maatschappelijke Heroverwegingen maar. Liever in 2023 een hogere, eerlijke vleesprijs die de vleesconsumptie met 30% verlaagt (waar een meerderheid van de bevolking voorstander van is), dan een btw-verhoging op vlees waardoor de vleesconsumptie nauwelijks daalt. Volgens het CPB wordt een belastingverhoging door supermarkten voor 75% doorberekend aan consumenten, dus zal dat ook zo zijn bij een vleesverbruiksbelasting. In een recent EY-onderzoek over de vleestaks staat dat slachtactiviteiten waarschijnlijk naar het buitenland zouden worden verplaatst, met frauderisico’s. Dit geld alleen voor een scenario van de slachttaks van PvdD. Maar dat is niet het voorstel dat door D66, ChristenUnie, ambtelijke commissies en TAPP Coalitie gesteund wordt: een milieuheffing op vlees bij supermarkten. Gezonder en duurzamer kan de Belastingdienst het niet maken.
Jeroom Remmers
Directeur TAPP Coalitie
