[SPECIAL: BLIK OP HET SCHAP] DEN HAAG - Conservenfabrikanten staan onder grote druk, zoveel weet Marline Kester, branchemanager bij Vigef, wel duidelijk te maken. Grote zorgen domineren het beeld, tegelijkertijd heeft de sector veel te bieden. Winnen straks het gemak en de gezondheidswinst het van het ietwat stoffige imago? Gaat de eiwittransitie het tij keren? Of de strijd tegen voedselverspilling, waar pot en blik een grote rol in spelen? “We hebben al met al nog best wat hordes over te gaan.”
Wat doen jullie precies en voor wie?
“Vigef is een vereniging voor de groente- en fruitverwerkende industrie. Onze leden zijn fabrikanten van blik- en glasconserven, maar ook van diepvriesproducten. De grootste verbindende factor is de cao, maar we zijn ook belangenbehartiger en werken samen met andere partijen om gemeenschappelijke doelen te behalen. Denk aan projecten op het gebied van verduurzaming. Ik doe dit werk nu drie maanden en vind het een ontzettend leuke en boeiende sector. Er zit zoveel potentie in conserven; de producten zijn supervers, vaak heel lokaal en helpen bij de strijd tegen voedselverspilling. Tegelijkertijd is het ook een heel grote uitdaging. Consumenten hebben een traditioneel beeld van conserven, die daardoor een wat stoffig imago hebben. Al onze leden merken dit en willen hiermee aan de slag.”
Wat zijn de zorgen van de telers en fabrikanten?
“Er is een aantal uitdagingen waar de sector nu mee te maken heeft en die komen in rap tempo bij elkaar. Het grootste probleem van dit moment is de energieprijs. Er is veel energie nodig voor het proces van conserveren en dat is inmiddels een grote kostenpost. Sommige van onze leden zijn nu tien keer zoveel kwijt aan energie als een jaar geleden. Maar ze worden ook geraakt door de stijgende prijzen van verpakkingen. Glas en blik zijn duurder geworden. Dat komt onder meer door glasfabrieken die in Oekraïne zijn gebombardeerd, waardoor glas duurder is geworden. En verder zijn de groenten zelf in prijs gestegen. Ook dit komt deels door de oorlog in Oekraïne. Door het tekort aan graan als gevolg van de oorlog worden telers gestimuleerd graan te gaan verbouwen in plaats van groenten. Dus is er minder groente beschikbaar. Tegelijkertijd gebeurt er ook veel in het cao-landschap. Aan alle kanten zijn de kosten gestegen, maar de prijzen verhogen voor conserven is lastig. Want vers verwerkte groenten zijn juist belangrijk voor consumenten die minder te besteden hebben. Producenten teren voor een deel in op hun eigen vermogen, maar dat houdt een keertje op. Bemoeilijkend is ook de concurrentie van Europese producenten, die wel door hun overheid worden gecompenseerd voor de hoge energiekosten. Het is een lastig verhaal, terwijl conserven zo’n belangrijk maatschappelijk doel dienen: ze maken supergezond en lokaal voedsel voor iedereen beschikbaar.”
Waar zijn de leden het meest enthousiast over?
“Op dit moment voert de hoge energieprijs de boventoon. Maar als ik voor mezelf mag spreken: ik word heel enthousiast van alle verduurzamingsstappen die in de sector worden gezet. En ook van de nieuwe producten waar de leden mee komen, van smoothiemixen tot kimchi. Ik vind het mooi om te zien hoe ze inspelen op de wensen van de markt. En allemaal helpen ze de consument om makkelijk gezond te eten.”
Hoe populair is de categorie in vergelijking met vers en diepvries?
“We zien dat glas en blik aan het afnemen zijn, terwijl diepvries en vers in populariteit toenemen. Met een kleine uitzondering in coronatijd; toen was er een tijdelijke piek te zien, omdat consumenten gingen hamsteren. Het is onterecht dat vers wordt gezien als de beste optie, want er zitten meer vitamines in diepvries en conserven. Groente en fruit worden binnen een paar uur na de oogst verwerkt en er wordt heel weinig – soms zelfs helemaal niets – aan toegevoegd. Dat stigma mag er zo langzamerhand weleens af.”
Er is inderdaad veel kritiek op conserven. Er zou te veel zout of suiker aan worden toegevoegd en veel E-nummers. Hoe gaan jullie daarmee om?
“Er zijn al hele grote stappen gezet om suiker en zout te verminderen in conserven. Op dit moment is er gemiddeld al 30 procent gereduceerd. Er zit nu zo weinig suiker of zout in de conserven, dat moeten we blijven uitleggen. We gaan hier bijvoorbeeld het gesprek over aan met het Voedingscentrum, dat om deze reden groente uit pot of blik meestal niet in de Schijf van Vijf opneemt. Terwijl het soms maar om 0,3 procent gaat. Overigens ontkom je in enkele gevallen niet aan het toevoegen van een kleine hoeveelheid zout. Als je bijvoorbeeld sperziebonen of peulvruchten kookt, verlies je door osmose een deel van de in natuur aanwezige zoutgehaltes; door wat zout toe te voegen komt de smaak weer in balans. We zullen dus duidelijk moeten blijven communiceren over de positieve kanten van conserven en dat zijn er veel.”
Er wordt veel gesproken over een btw-verlaging op agf. Hoe zit dat met conserven?
“Wij hebben hier een heel duidelijke visie op. Wat ons betreft zouden alle groente en fruit in diepvries, blik of pot onder de btw-verlaging moeten vallen. Een bonenmix met saus is natuurlijk uitgesloten van de ‘regel’. We hebben signalen gekregen dat verwerkte groente en fruit waaraan geen zout of suiker is toegevoegd mogelijk wel onder de verlaging zullen vallen. De hoeveelheid zout die nu nog in conserven zit is zo minimaal, dat wij vinden dat deze producten ook onder de btw-verlaging zouden moeten vallen. Het uitgangspunt van de btw-verlaging is immers dat het een preventiemaatregel is. Dan is het toch alleen maar slim om de aankoop te stimuleren van producten die het ons makkelijk maken om gezond te eten? Er is genoeg wetenschappelijk bewijs dat aantoont dat geconserveerde groente en fruit net zo gezond zijn als verse. Op dit moment wordt er onderzoek gedaan naar de juridische definitie van groente en fruit. Prima, want voor Vigef geldt: we doen het liever in één keer goed dan dat we overhaast te werk gaan.”
Wat zie je als je in de glazen bol kijkt op het gebied van conserven?
“De eiwittransitie staat hoog op de Nederlandse agenda en daar speelt de categorie conserven een belangrijke rol in. Ik denk dat dit onze sector verder gaat helpen. Daarnaast hoop ik dat we het negatieve imago van ons hebben weten af te schudden. Ik zie heel veel potentie in vers verwerkte groente en fruit en denk dat ze heel goed aansluiten bij de wensen van de nieuwe generatie. Kijk maar naar verduurzaming en het tegengaan van voedselverspilling. Lang houdbare voedingsmiddelen spelen een grote rol in beide zaken, die door jongeren heel belangrijk worden gevonden. Die zien conserven echter nog als iets wat opa en oma gebruiken. We hebben al met al nog best wat hordes te nemen.”
Bron: Levensmiddelenkrant
Dit artikel verscheen eerder in Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.
