DEN HAAG - De periode van donkere avonden is aangebroken, met een kleedje op de bank en de kaarsjes aan. Daar hoort ook iets lekkers bij. Een bakje chips, een stuk chocola, óf allebei. Dat klinkt positief, maar de branche heeft het erg moeilijk. Dat vertelt Theo Heere, directeur van branchevereniging VBZ. “Ik droom over hele mooie dingen, maar het bedrijfsleven moet de eigen broek ophouden. Binnen het regeerakkoord is helaas niet veel mogelijk qua over-heidssteun. Ik hou mijn hart vast wat er komend jaar gaat gebeuren.”
Het is geen gemakkelijk jaar voor de branche van koek, snoep, chocolade, zoutjes en noten. De periode van corona was niets in vergelijking met de uitdagingen waarvoor producenten dit jaar hebben gestaan. “Achteraf gezien is de impact van corona klein geweest. We zitten nu in een ‘perfect storm’ en dat heeft alles te maken met de gestegen prijzen van energie, graan en suiker. Dat wordt allemaal beïnvloed door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Daar komt het personeelsgebrek nog bij. We worden hier hard door geraakt en dat terwijl we hadden gehoopt op een rustigere periode”, zegt Heere. De ernst van het verhaal is duidelijk: de producenten hebben te maken met hoge kosten, maar ook met het prijsbeleid van retailers. Daarin kan VBZ als branchevereniging niets betekenen, al valt het haar wel op dat de ene retailer meer meedenkt dan de andere. “De verhalen van ‘het komt goed’ zijn voorbij, er is geen zicht op verbetering en daar maak ik mij echt zorgen over”, vertelt Heere.
Een andere zorg is dat het lijkt alsof het goed gaat met de branche, wat wordt gedreven door de mooie cijfers van grote concerns. “Die kunnen wereldwijd verkopen en produceren en zijn minder afhankelijk van Nederland, maar een groot deel van onze leden is geen multinational en heeft alleen te maken met de Nederlandse markt. Daar komt de klap heel hard aan. Het is onze taak om aan de politiek uit te leggen dat die cijfers een vertekend beeld geven. We hebben nu eenmaal graan, olie, suiker en energie nodig om onze producten te blijven maken. Er zitten natuurlijk mazzelaars bij met een vast energiecontract, maar ook die komen een keer aan de beurt. Meer dan de helft (70 procent, red.) van de productie binnen onze branche is bestemd voor de export, dat geeft aan dat we kwalitatief goed en efficiënt produceren en ook betrouwbaar zijn. Dat verdienmodel wil je niet aantasten.” Heere vertelt dat D66 de energiecrisis juist lijkt aan te moedigen, zodat bedrijven worden gedwongen om te verduurzamen. Daar is de directeur het niet mee eens, hij spreekt over een vicieuze cirkel. “Het probleem is namelijk dat we niet kunnen verduurzamen als er geen of onvoldoende toegang is tot elektriciteit. En dan? Bedrijven willen wel, maar kunnen niet. Wat dat betreft droom ik over hele mooie dingen die onze branche helpen verbeteren, zoals betere ondersteuningsmaatregelen voor energietransitie en verbetering van de infrastructuur. Maar het komt erop neer dat het bedrijfsleven zijn eigen broek moet ophouden. Binnen het regeerakkoord is qua ondersteuning niet veel mogelijk, dus ik hou mijn hart vast voor het komende jaar.”
Van broccoli en kipfilet word je sterk, maar chocolade en chips maken gelukkig, mits met mate gegeten
