Herfstbock verankerd in Nederlands biersegment

Alain Schepers, biersommelier en co-founder van bieropleiding Bierista, vergelijkt de vroege introductie van bockbier met pepernoten. “De zomervakantie is voorbij en je ziet ze alweer in de winkel liggen. Hetzelfde zie je, overigens wel in mindere mate, met bockbier.” Michiel de Ruijter, woordvoerder bij Jumbo, sluit zich hierbij aan: “We vinden het allemaal nog te vroeg, maar we kopen het toch. Vroeger mocht de herfstbock niet voor een bepaald moment instromen. Die regel is sinds een paar jaar geschrapt. Dit heeft als effect dat leveranciers en winkels het eerder gaan aanbieden.” De Ruijter vindt het eigenlijk jammer dat dit tegenwoordig zo is. “Vooral wanneer de zomer in september nog doorloopt met mooi weer. Het is juist leuk dat het aanbod van herfstbock een soort tijdelijkheid heeft.”

Tradities
Brouwerij Alfa hoopt dat bockbier weer bockbier wordt. “Dit betekent dat het op de eerste maandag
van oktober geïntroduceerd wordt, dat er veel aandacht aan wordt besteed en dat het bockbierseizoen
feestelijk en officieel geopend wordt. Dit was vroeger altijd het geval”, aldus Michelle Meens van
Alfa. Als familiebrouwerij hecht Alfa veel waarde aan tradities en authenticiteit. “Het openen van het
seizoen onder het genot van bockbier is daar onderdeel van.” Alfa gaat desondanks wel mee met
de tijd en kijkt naar de huidige markt. “Ik vind echter dat zo’n mooi product teniet wordt gedaan als
het vóór het seizoen geïntroduceerd wordt en dan zeker met een 1+1-actie. Doodzonde!”, aldus Meens.

In Nederland is Grolsch, met een marktaandeel van 39 procent, de grootste bockbierbrouwer. De
herfstbock van het bedrijf wordt nog steeds volgens traditie ondergistend gebrouwen. “Het heeft een
aangename zachtzoete smaak. Bij het proeven gaat alle aandacht uit naar het aroma van karamel en de
subtiele tonen van kaneel, rozijnen en bosbessen”, aldus Erica Verbij, category manager bij Grolsch.
“Het bier werd van oudsher gebrouwen met de eerste mout van de oogst en kon dus vanaf de herfst
gedronken worden. Tegenwoordig zijn er echter ook zwaardere bockbieren en met verschillende grondstoffen, zoals tarwe.”

Koud weer
Volgens Verbij vertegenwoordigt bockbier in de winterperiode maar liefst 13 procent van het totale
speciaalbiervolume. Ze meent dat herfstbock als bierstijl stevig verankerd is binnen speciaalbier: “De
sterke connectie met de winterperiode en de beperkte beschikbaarheid zorgen ervoor dat dit segment zijn sterke positie binnen speciaalbier zal behouden.” Ook
Schepers is van mening dat de herfst en winter bij bockbier passen: “Juist een bockbier leent zich voor
de langere, donkere avonden. Gezellig met elkaar eten en drinken, dat warme gevoel. Daar hoort bockbier bij, dat ís bockbier.”

Alcoholvrij
Met de groeiende behoefte aan alcoholvrij bier is het de vraag of daar ook kansen liggen voor bockbier. Schepers denkt dat hier zeker een markt voor is. “De kwaliteit van het bockbier moet dan wel heel erg hoog zijn. Grolsch heeft een hele goede poging gedaan, maar het haalt het niet bij het origineel.” Een alcoholvrij bockbier mag in principe niet zo heten, omdat bockbier volgens de bierverordening een stamwortgehalte van minimaal 15,5 Plato moet hebben. “Vandaar dat Grolsch het ook herfstbier noemt”, zegt Schepers.

Hij is blij met de kleine brouwerijen die zich op bockbier richten. “Het is heel mooi dat er veel variatie bijkomt in het segment. De brouwers van craftbier zorgen voor veel nieuwe creativiteit en variatie. Zij kunnen snel schakelen en hebben veel goede ideeën. Soms voegen ze wat kruiden toe of doen ze het bockbier in een houten vat. Dat is erg leuk om te zien.”

Inkoop
De supermarkt speelt een belangrijke rol in de consumptie van bockbier, meent Schepers. Supermarktinkopers kunnen op Bierista kijken naar reviews van de community met zo’n vijf- tot zesduizend gediplomeerde bierista’s. Schepers: “Daar kunnen inkopers altijd zien welke bieren populair zijn, maar natuurlijk zullen ze ook gewoon de grote brouwers inkopen.” Foodretailers kijken tegenwoordig ook goed naar lokale brouwers. “Het aanbod is overweldigend, maar als supermarktondernemer moet je vooral kijken naar de kwaliteit en of het bier gewaardeerd wordt”, vervolgt Schepers.

Albert Heijn wil elk jaar naast het reguliere aanbod iets nieuws bieden. “Voor dit najaar is dat La Trappe Bockbier, een echt trappistenbier”, zegt AH-woordvoerder Chris Elshof. Ook het lokale aanbod speelt een rol bij de inkoop van bockbier. Zo liggen bij Albert Heijn Brouwerij ’t IJ en Jopen in het schap. “Deze merken spelen regionaal een grotere rol. Daarnaast verkopen wij in sommige plaatsen bockbier dat lokaal gebrouwen wordt”, aldus Elshof. Jumbo let bij de inkoop op de smaak, relevantie en prijs van het merk. “Bij relevantie kijken we onder meer of het merk het goed binnen Jumbo doet ten opzichte van de andere stijlen. De prijs is ook belangrijk. Hele dure bieren lopen immers minder goed in dit segment dat onderhevig is aan een hoge promodruk”, zegt De Ruijter.

Geen bierfestivals
Het cancelen van speciale bierfestivals vanwege de coronacrisis gaat volgens Schepers wel effect hebben op de beleving van bockbier, maar niet op het drinkgedrag. De thuisconsumptie van bier is in de coronaperiode flink gestegen en Schepers acht de kans groot dat dit zo blijft tijdens de koudere
maanden. “Nu kunnen mensen nog op het terras een biertje drinken. Als straks alles weer naar binnen
moet, zullen mensen weer vaker kiezen om thuis bier te drinken, vermoed ik. Daarom zal er meer
bockbier vanuit de supermarkt verkocht worden.”

Bier en spijs
Bier wordt ook steeds meer met maaltijden gecombineerd. Schepers denkt dat supermarkten daar nog veel meer uit kunnen halen. “Bockbier kan je fantastisch mooi combineren, juist met herfstachtige
gerechten zoals stamppotjes. Hoe mooi is het dan om daar een heerlijk glas bockbier bij te drinken? Zo kan je in het schap ook veel meer beleving toevoegen. Laat supermarkten die suggestie maar doen.” Schepers verwacht dat dit de verkoop van bier ook ten goede komt: “Als bierliefhebber vind ik dat er best wat meer warmte en gevoel bij mag in zo’n schap. Je zou bijvoorbeeld een kaartje om de hals van de fles kunnen doen of op het etiket zelf een suggestie doen over een combinatie. Daar zouden brouwerijen, en wij als Bierista of Bierbutler aan mee kunnen helpen, mochten supermarkten dat
interessant vinden. Op die manier voeg je een extra belevingselement toe aan het bier.”

De Ruijter kan zich hier in vinden: “Specifiek herfstbock leent zich erg goed om mee te koken. Met name met  gerechten die je juist in het najaar zou verwachten, zoals een lekkere stoofpot. Vlees stoven in herfstbock geeft een lekkere najaarssmaak aan je gerecht.” Het bockbierseizoen is dan ook erg belangrijk voor Jumbo: “We willen meer doen qua beleving, foodpairing en koken met bier. Herfstbock speelt hier een belangrijke rol in. Het is ook een toegankelijke stijl, waardoor klanten goed kennis kunnen maken met speciaalbier.” Ook bij Albert Heijn is men van mening dat er meer kan worden gedaan aan de beleving in het schap. “Binnen het totale schap van speciaalbier is nog veel te vertellen over de brouwmethode, de smaak en de mooiste bier-en-spijscombinaties. Je drinkt het niet alleen bij het eten, het leent zich ook goed om mee te koken”, zegt Elshof. “Wij informeren onze klanten hier over in HOP, een bijlage in de Allerhande die dit najaar gratis beschikbaar komt. Daarnaast kijken we hoe we meer beleving aan het schap kunnen toevoegen.”

Vertrouwen
Elshof heeft er alle vertrouwen in dat het, ondanks de coronacrisis, een mooi bockbierseizoen wordt.
“We zien dat mensen meer thuis zijn en dus ook meer thuis koken en eten. Een lekker drankje past
daar goed bij.” Jumbo verwacht dit jaar zelfs een betere verkoop van herfstbock: “We signaleren dat
speciaalbier sowieso meer wordt gedronken tijdens de coronasituatie. Herfstbock zal hier geen uitzondering in zijn.”

Dit artikel verscheen eerder in de printeditie van Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.