'Een hond heeft een baas' krijg ik regelmatig als reactie als ik per ongeluk of expres het woord baas gebruik. Tja. Tegenwoordig gebruik je dat woord inderdaad niet meer; je hebt het over mijn leidinggevende of over mijn manager.
Maar het ouderwetse woord baas stond en staat voor mij als iemand die de lijnen uitzet. Iemand die vóór, naast en achter zijn of haar team staat. Iemand die door het hebben van kennis en kunde, of door familiebanden, op die plek terecht is gekomen. Iemand waar je naartoe gaat als je problemen hebt en ook nog eens de oplossing weet. Zo’n baas. Iemand die je een aai over je bol geeft en dat afwisselt met een schop onder je kont. Figuurlijk dan.
Nu heb je dus een leidinggevende of manager. Proficiat! Maar sinds die naamsverandering vind ik het niet veel beter geworden. Sterker nog, volgens mij was de naamsverandering het startsein voor veel hedendaagse misère.
Het gros van de hedendaagse managers staat voor mij als weinig competent. Niet gehinderd door inhoudelijke kennis, geen leidinggevende capaciteiten en bovenal geen echte binding met zijn of haar team. Daarentegen wel een goede match ‘naar boven’ met zijn of haar leidinggevende. De nieuwe manager is bezig met het managen ‘naar boven’ in plaats van ‘naar beneden’.
Je hoort ze ook altijd in de ‘ik-vorm’ praten bij successen en in de derde persoon enkelvoud of – nog erger – meervoud indien prestaties tegenvallen. Dus: “Ik heb de targets gehaald.” en “Zij hebben gefaald.” Zelden hoor je die mensen in de wij-vorm praten. Bah!
Al met al zijn het natuurlijk lijders in plaats van leiders. In de tang tussen hun echte baas en hun team. Hun echte baas zit aan de touwtjes en bepaalt. Het team heeft de kennis en weet van de hoed en de rand. Dus ze lijden wat af. Ze kunnen zich enkel staande houden door mee te bewegen met ‘de grote baas’, daar continu gehoor aan te geven en dat - bij voorkeur per mail – door te communiceren naar het team.
Heb jij nog wel een baas? Prijs je gelukkig, maak er gebruik van, leer ervan en heb het fijn samen. Als je, net als zovelen, al een leidinggevende hebt, raad ik je aan om er vanaf nu wat aardiger tegen te zijn. Je weet immers dat ze lijden.
Rob van Herpen
is eigenaar van CaminoR Advies B.V.
