NIEUWVEEN - Corona en een groeiende wereldbevolking drijven de prijzen in de supermarkt op. Een aantal productcategorieën is afgelopen jaar flink duurder geworden, al zijn er ook uitzonderingen. “We moeten ons realiseren dat de Nederlandse supermarktprijzen relatief laag liggen.”
Boodschappen zijn duurder geworden het afgelopen jaar. Consumenten betalen gemiddeld zo’n drie procent meer voor levensmiddelen in de supermarkt en elders, blijkt uit een recente prijsvergelijking van GfK. Het onderzoek is gebaseerd op data van het huishoudpanel van het bureau, dat op continubasis alle producten scant die supermarkten, speciaalzaken en drogisterijen verkopen. De prijzen van verschillende productcategorieën uit april 2020 tot en met maart 2021 zijn vergeleken met die van dezelfde periode een jaar eerder.
Inflatieniveau voorbij
“De prijsverhoging is meer dan het inflatieniveau van circa twee procent. Maar er zijn grote verschillen tussen de categorieën”, zegt Norman Buysse, managing consultant bij GfK. “Diervoeding is bijvoorbeeld flink duurder geworden, zo’n negen procent. Het aantal huisdieren is in de pandemie behoorlijk gegroeid – meer vraag drijft de prijs natuurlijk op. Ook is het mogelijk dat de vraag naar luxere diervoeding groter is”, aldus Buysse. Voor vlees(waren) wordt ook negen procent meer betaald dan vorig jaar. Een kilo vers vlees kostte afgelopen jaar gemiddeld 9,10 euro tegen 8,55 euro in het jaar ervoor. “Bloemen & planten en bier stegen zes procent in prijs. Een liter bier kostte vorig jaar 1,87 euro; het jaar ervoor was dat nog 1,76 euro. De gemiddelde prijs van brood en banket steeg met vijf procent van 2,96 euro naar 3,09. En voor agf werd vier procent meer betaald”, vervolgt Buysse.
Minder toiletartikelen
Niet van alle producten steeg de prijs sneller dan de inflatie. Zo bleef de prijs van chocolade, koek en snoep, verse deegwaren en kaas redelijk stabiel. Hetzelfde geldt voor diepvriesproducten. Voor persoonlijke verzorging werd dit jaar zelfs iets minder betaald dan vorig jaar, de prijzen daarvan zijn met één procent gedaald. Volgens Buysse heeft dat alles te maken met thuiswerken: “We gebruiken minder toiletartikelen omdat we veel minder de deur uitgingen het afgelopen jaar.”
Luxe goederen
De prijsverhogingen zijn volgens zelfstandig marketingstrateeg en retaildeskundige Paul Moers deels te verklaren door corona: “We hebben ons door de crisis heen gegeten, voedsel heeft het briljant gedaan. Er zijn meer boodschappen gedaan maar het aanbod steeg niet per se mee.” Ook Buysse wijt de prijsstijgingen deels aan de hogere vraag tijdens de coronacrisis. “Bovendien is de verkoop van luxe producten enorm gestegen het afgelopen jaar. Consumenten willen zichzelf thuis verwennen ter compensatie van de horecasluiting. Dat blijkt ook uit de cijfers van speciaalzaken zoals bakkerijen, slagers en visboeren – die hebben het afgelopen jaar heel goede zaken gedaan.” De groeiende vraag naar luxe producten heeft bijgedragen aan het feit dat consumenten meer geld aan boodschappen hebben uitgegeven. Ook beleving kan meespelen. Buysse: “We zijn minder vaak naar de supermarkt gegaan, maar de gemiddelde kassabon kwam een stuk hoger uit. De stijging van onlineverkoop heeft hetzelfde effect. De bezorgkosten maken boodschappen natuurlijk duurder.”
Alternatieve eiwitten
Los van de pandemie ziet Buysse nog een verklaring voor de prijsstijging: “Grondstoffen en halffabrikaten zijn duurder geworden door de groeiende wereldbevolking. Vooral vanuit China neemt de vraag enorm toe, onder andere naar voedergewassen.” Moers beaamt dat: “Mais, tarwe en granen zijn duurder geworden – gewassen die veel verwerkt worden in veevoer én in productgroepen voor humane voeding. Ook de snel groeiende vraag naar alternatieve eiwitten drijft de prijs op. Voor innovatieve producten zoals vleesvervangers zijn meer proteïnes nodig dan nu beschikbaar.”
Lage supermarktprijzen
De prijsverhogingen zijn niets om verbaasd of verontwaardigd over te zijn, stelt Moers: “We moeten ons realiseren dat de Nederlandse supermarktprijzen relatief laag zijn. Nu geven we tien tot twaalf procent van ons besteedbaar inkomen uit aan boodschappen, in 1850 besteedden mensen 80 tot 90 procent van hun geld aan voeding. In sommige werelddelen is dat nog steeds het geval. Ook in de meeste andere Europese landen – Zweden, Frankrijk en Spanje bijvoorbeeld – zijn boodschappen duurder dan hier.”
Einde van de pandemie
Zullen, met het einde van de pandemie in zicht, de prijzen van levensmiddelen weer dalen de komende maanden? “Dat zal afhankelijk zijn van de productgroep”, denkt Buysse. “Nu de horeca langzaam opent, zal het verwennen en genieten zich weer verplaatsen naar buitenshuis. Hierdoor vloeien bestedingen terug naar out-of-homekanalen. Dit zal een dalend effect hebben op de vraag naar luxe artikelen in de supermarkt en speciaalzaken. De kassabon valt dan goedkoper uit. Producten die duurder zijn geworden als gevolg van de groeiende grondstofvraag, zullen niet snel in prijs zakken.”
Volgens Moers gaan we na de pandemie niet minder betalen voor onze boodschappen: “De felle prijsstijging zal afvlakken, maar voedingsmiddelenbedrijven en retailers – vaak beursgenoteerde bedrijven – willen hun winst handhaven.”
Ongezonde versus gezonde producten
In de periode 2010 – 2020 stegen de prijzen van voedingsmiddelen gemiddeld met 18 procent, blijkt uit een recent gepubliceerde analyse van het CBS in samenwerking met het Voedingscentrum. De prijzen van gezonde voedingsmiddelen namen gemiddeld met 21 procent toe. Vooral eieren werden met 47 procent fors duurder; de prijs van vers en gekoeld fruit steeg in tien jaar met 26 procent en die van groenten met zes procent. Ongezonde voeding werd tussen 2010 en 2020 15 procent duurder – de prijzen stegen daarmee minder hard dan die van gezonde producten. IJs en snoep werden zelfs goedkoper in tien jaar. De laatste twee jaar stegen de prijzen van ongezonder eten echter juist iets sterker dan die van gezondere voeding.
Bron: Levensmiddelenkrant
