NIEUWVEEN - Consumenten zijn steeds vaker op zoek naar producten waarvan de herkomst is af te leiden. Of het nu gaat om bananen, sinaasappelsap of vis, een transparante productieketen spreekt de consument aan. Meer supermarktketens spelen hierop in en maken daarbij gebruik van blockchaintechnologie.
Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) ziet in de praktijk steeds meer formules die blockchaintechnologie omarmen, onder meer omwille van de transparantie. Jennifer Muller, manager Duurzaamheid bij het CBL, vertelt aan Levensmiddelenkrant wat transparantie in de productieketen kan opleveren.
Hoe kijkt het CBL naar de inzet van blockchaintechnologie?
“Er wordt positief gekeken naar de (potentiële) inzet van technologie op het gebied van traceerbaarheid, waaronder blockchaintechnologie. Er is een groeiende behoefte aan transparantie binnen ketens waar blockchain aan bij kan dragen. Dit kan supermarkten helpen om verschillende elementen van de productieketens goed in kaart te brengen. Denk aan het informeren over de klimaatimpact van producten. Ook draagt blockchain bij aan de efficiëntie van processen, bijvoorbeeld door het automatisch verwerken van informatie die anders schriftelijk moest worden doorgegeven. Verschillende supermarkten zijn op dit moment bezig met pilots en projecten waarbij blockchain wordt ingezet.”
Hoe belangrijk vinden supermarktketens het om de keten transparanter te maken? Waar zien jullie dat aan?
“Supermarkten vinden het essentieel om toe te werken naar transparante ketens. Richting de consument wordt op verschillende manieren gecommuniceerd over de herkomst en samenstelling van producten. Ook zijn er verschillende initiatieven als het gaat om het vergroten van transparantie. Een goed voorbeeld hiervan is de ondertekening van het IMVO-Convenant Voedingsmiddelen in juni 2018.
Supermarkten zijn onder het convenant bezig met een leefbaar loonproject binnen de bananenketen en in algemene zin wordt binnen het convenant gewerkt aan due diligence: het opzetten van risicomanagement door de gehele keten, waardoor risico’s te identificeren, te analyseren en te verminderen of te vermijden zijn. Dit zal leiden tot transparantie binnen ketens. Een ander goed voorbeeld is de PPS Transparant, Gezond en Duurzaam waarin de supermarktbranche de komende jaren samenwerkt met de RUG en WUR aan interventies om de transparantie te verhogen en consumenten te ondersteunen bij het maken van gezondere en duurzame productkeuzen.”
Wat is de toegevoegde waarde van een transparante keten?
“Als je als retailer in beeld hebt waar je producten vandaan komen en welke reis een product maakt van de teler naar het schap, is het mogelijk om beter te sturen op de gewenste inrichting van de keten. Zo verkrijg je als organisatie onder meer inzicht in de distributie, milieu-impact van producten, gebruikte grondstoffen en het betaalde loon binnen de keten. De consument krijgt hierbij een goed beeld of de producten voldoen aan zijn of haar eisen wat kan leiden tot toenemend vertrouwen.”
Hoe reageren consumenten op blockchaintechnologie?
“De groeiende vraag naar transparantie komt mede voort uit de vraag van consumenten. Zij willen graag weten waar producten vandaan komen en wat de samenstelling is. Los van het vertrouwen die dit kan opleveren in de keten vinden consumenten het ook leuk en belangrijk om te zien wat de herkomst van producten is.”
Zien supermarkten uitdagingen op het gebied van een transparante keten? Zo ja, welke?
“Het creëren van transparantie binnen ketens is een complex en kostbaar proces, zeker als het gaat om internationale voedselketens waar meerdere ketenpartijen bij betrokken zijn. Los van de technologische complexiteit om de keten te verbinden heb je ook te maken met vraagstukken rondom informatieverzameling en data en hoe om te gaan met samengestelde producten.”
Verwachten jullie dat meer supermarkten gebruik gaan maken van deze technologie?
“Transparantie in productieketens wordt steeds belangrijker. Supermarkten kijken dan ook in toenemende mate naar het creëren van traceerbaarheid binnen de keten. Ook efficiëntie zal een belangrijke rol blijven spelen. Technologie, waaronder blockchain, kan bijdragen aan deze thema’s. Desalniettemin zijn er wel vraagstukken van onder andere governance, juistheid van informatie en juridische kwesties die zich kunnen aandienen bij het gebruik van traceerbaarheidstechnologie, waar kritisch naar gekeken moet worden bij het gebruik.”
Zijn er volgens jullie producten die zich niet lenen voor blockchaintechnologie?
“Bij elke uitdaging die zich voordoet in de productieketen moet gekeken worden welke (technologische) oplossing het meest passend is. Of een keten of een product zich leent om mee te nemen binnen blockchaintechnologie hangt dan ook af van veel factoren en daar is geen eenduidig antwoord op.”
Jumbo
‘Blockchain is toevoeging om risico’s inzichtelijk te maken’
Jumbo is onlangs begonnen met blockchaintechnolgie op de tilapiaproducten die worden verkocht vanuit het vers- en diepvriesvak. ”Bij Jumbo vinden we het belangrijk om te weten met wie we zakendoen. Het is belangrijk om onze leveranciers en toeleveranciers te kennen, de herkomst van onze producten inzichtelijk te maken voor onze consumenten, en te weten dat de producten die we verkopen, zijn geproduceerd met zorg voor mens, dier en milieu. We merken dat klanten in toenemende mate willen weten waar hun eten vandaan komt en welke invloed dat heeft op gezondheid, de maatschappij en het milieu.
We hebben al veel inzicht in onze voedselketens door leverancierssystemen, keurmerken en audits in risicovolle landen. Blockchain is een mooie toevoeging om risico’s nog beter inzichtelijk te maken en zo nodig actie te ondernemen. Met blockchain wordt de keten transparant, zijn alle ketenpartijen met elkaar verbonden en delen ze informatie met elkaar”, reageert Suzanne van der Vaart, woordvoerder bij Jumbo, desgevraagd. “We bekijken voor welke ketens blockchain voor ons nog relevanter kan zijn, eventueel in samenwerking met andere partners, en volgen hierin de ontwikkelingen.”
Albert Heijn
‘Consument vraagt dagelijks informatie op uit blockchain’
Albert Heijn gebruikt blockchaintechnologie al een tijd bij sinaasappelsap en eieren, omdat klanten volgens de formule willen weten waar producten vandaan komen. “Waar het ons primair om gaat is het transparant maken van ketens. Dat kan op verschillende manieren, blockchain is daarbij geen doel op zich. We hebben onder meer bij sinaasappelsap gekozen voor blockchain. Dat was voor die keten het beste middel omdat deze technologie het mogelijk maakt dat elke partner in de internationale keten op een transparante en betrouwbare wijze steeds stukjes informatie toevoegt aan de productstroom. De toegevoegde waarde van blockchain is dus in eerste instantie dat we hiermee ketens transparant kunnen maken”, vertelt Anoesjka Aspeslagh, woordvoerder bij Albert Heijn.
“We hebben door de jaren heen verschillende projecten opgezet om de klant meer inzicht te geven in wat er in de keten gebeurt. Enkele jaren geleden hebben we bijvoorbeeld met een QR-code op de verpakking van varkensvlees onze klanten informatie gegeven over het bedrijf waar hun vlees vandaan kwam. Daarna hebben we blockchain ingezet bij sinaasappelsap en eieren. Na de beginpiek zien we dat klanten dagelijks informatie opvragen uit de blockchain. Dit aantal blijft redelijk stabiel. We zijn nu aan het kijken naar andere eigenmerkproducten.
Vooral die producten waarvan we weten dat klanten graag meer willen weten over herkomst en productie. Dat kan door middel van blockchain, maar we kijken ook naar andere technologieën. Zo hebben we laatst een wereldkaart gezet op ah.nl waarop de ruim 1.200 locaties te vinden zijn waar de laatste stap in het productieproces wordt uitgevoerd voor de AH-huismerkproducten. In één oogopslag zie je de verdeling van deze locaties over de wereld. Vervolgens kan op land, productgroep en leverancier gezocht worden.”
Bron: Levensmiddelenkrant
