De sierteeltsector is de derde exportsector van Nederland, laat Wesley van den Berg weten. Hij is manager bij Floridata, een dataplatform van en voor de sector. Hier zijn de meeste cijfers over de Nederlandse sierteelt wel te vinden. Wist je bijvoorbeeld dat de totale groothandelswaarde (niet te verwarren met de consumentenwaarde) van bloemen en planten in 2021 8,4 miljard euro bedroeg? 7,3 miljard euro daarvan staat op de exportbalans – 83 procent van het totaal. De resterende 1,1 miljard euro was de handelswaarde in Nederland. Van den Berg legt uit dat de handel in bloemen en planten voor het grootste deel plaatsvindt op de bloemenveilingen van Royal FloraHolland, onder meer in bloemenhub Aalsmeer. De bloemen die hier worden geveild komen uit Nederland en vele andere landen. De lijst van importlanden wordt aangevoerd door Kenia; hier kwam in 2021 14,4 procent van de import vandaan, goed voor 343 miljoen euro. “Veel mensen hebben problemen met de klimaatafdruk van geïmporteerde bloemen en planten, en dat is zeker niet onterecht. Tegelijkertijd zijn miljoenen huishoudens in Kenia afhankelijk van de sierteelt. Alleen al in Kenia zijn 150.000 vaste werknemers in dienst, naast de seizoensarbeiders. Ook uit andere verre landen zoals Ecuador, Ethiopië en Colombia worden veel bloemen en planten geïmporteerd en ook daar zijn zeer veel mensen afhankelijk van deze handel voor hun dagelijks brood”, zegt Van den Berg hierover.
Meetbare duurzaamheid
Er wordt overigens hard gewerkt aan duurzaamheid; net als veel andere sectoren heeft ook de sierteelt hiervoor doelen opgesteld. In 2025 moet tenminste 90 procent van de sierteelt verantwoord geproduceerd en verhandeld worden. Die ambitie is uitgesproken door het Floriculture Sustainability Initiative (FSI), dat in 2013 werd opgericht en onder andere Albert Heijn, Jumbo en Aldi onder haar leden kent. Via de Sustainable Sourcing Scan maakt Floridata duurzaamheid meetbaar, bijvoorbeeld door de inkoop te monitoren. Handelsbedrijven krijgen hierdoor inzicht en kunnen kwekers waar zij van inkopen, aansporen om duurzaamheidscertificaties te behalen om zo een bijdrage te leveren aan de doelstellingen van het FSI.
Miljarden aan bloemen
Van den Berg erkent dat het moeilijk is grip te krijgen op de handel in bloemen en planten: “Er zijn zoveel verschillende verkoopkanalen in binnen- en buitenland. De handel gaat vaak via de veilingen, waar ook tussenhandelaars zijn, die de producten verhandelen naar de eindklant. Een supermarkt in Zweden bijvoorbeeld, een tuincentrum in München of een bloemist in Milaan. Of een verkooppunt in Nederland.” Wat het extra ingewikkeld maakt, is de mix van import en export.
Een boeket kan immers bestaan uit bloemen van verschillende afkomsten. Floridata heeft in kaart gebracht wat in 2021 de exportwaarde is geweest per afzetkanaal. Daaruit blijkt dat 32 procent naar een supermarkt of warenhuis is gegaan, 30 procent werd ingekocht door een importerende groothandel, 14 procent door een tuincentrum of bouwmarkt, 9 procent kwam terecht onder het kopje cash & carry (een bloemenhub waar bloemisten hun inkopen doen), 7 procent bij een bloemenwinkel en 8 procent onder het kopje ‘overig’. De top 10 van exportlanden wordt (al tientallen jaren) door Duitsland aangevoerd. Bijna een kwart (24,8 procent) van de export gaat naar onze oosterburen, met een waarde van 1,8 miljard euro. Ook het Verenigd Koninkrijk haalt voor ruim een miljard euro bloemen uit Nederland (dat zijn dus niet per se Nederlandse bloemen).
Frankrijk, Italië en Polen maken de top 5 vol. Op de 9e plek staat Rusland. “Rusland was een hele belangrijke afnemer van bloemen in 2021 en daarvoor. Op 8 maart vieren ze er Internationale Vrouwendag en dat gaat gepaard met heel veel bloemen. Die ene dag in het jaar was altijd goed voor een derde van de bloemenomzet naar Rusland. Door de oorlog en het handelsembargo is daar wel verandering in gekomen.”
Liever de bloemist of het tuincentrum
Van den Berg: “We monitoren vooral op de exportlanden, door de gegevens van 177.000 debiteuren (afnemers van bloemen en planten) te verzamelen en analyseren. Voor Nederland hebben wij geen splitsing gemaakt en daarom weten we niet hoeveel van die 1,1 miljard Nederlandse handelswaarde – waarvan de consumentenwaarde overigens zo’n 2,3 miljard euro bedroeg – bij de supermarkten kwam te liggen. Ik schat dat tegen de 50 procent van de consumentenwaarde van bloemen en planten in 2021 via de bloemisten is verkocht en ook een behoorlijk deel via de tuincentra voor met name planten. De supermarkten zullen iets minder dan 20 procent van de waarde vertegenwoordigen. Nederlanders gaan liever naar de bloemist voor hun bloemen of het tuincentrum voor hun planten. Maar vanwege de lagere prijzen en het gemak kiest de consument ook voor de supermarkt. Overigens zouden we de splitsing naar afzetkanalen wel verder kunnen onderzoeken. Het zou betekenen dat we 29.000 Nederlandse afnemers – bloemisten, supermarkten, tuincentra, hoveniers, groothandelaren et cetera – naar afzetkanaal moeten labelen, en dat is een tijdrovende klus. Het is spannend om te weten wat de ontwikkelingen zijn de komende tijd als gevolg van de energiecrisis en alsmaar oplopende inflatie. Blijven consumenten bereid een bloemetje of plantje te kopen?”
Bron: Levenmiddelenkrant
Dit artikel verscheen eerder in Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.
