[SPECIAL: WINTERSE MAALTIJDEN] NIEUWVEEN - De wintertijd is ingegaan en dat betekent dat we aan het begin van een paar koude maanden staan. Niet iedereen zal dit jaar – vanwege de toenemende gasprijzen – de verwarming net zo hoog draaien als voorgaande jaren, maar hoe houden we onszelf dan warm? Juist, met een goede warme maaltijd! Maar in hoeverre worden we warm van stamppot, erwtensoep en een machtige lasagne? Heeft dat echt nut?
In de zoektocht naar informatie over de verwarmende functie van eten stuiten we op een artikel van RTL Nieuws uit januari 2020 met de kop ‘Briljante tips voor koukleumen: Eet jezelf warm met boerenkool’. Journalist Franke van Hoeven heeft een paar tips op een rij gezet om warmer de winter door te komen, waaronder met eten en drinken. Zo kun je het beste alcohol laten staan en die vervangen door koffie, warme chocolademelk of thee met kruiden. Daarnaast blijken er voedingsmiddelen te bestaan met een verwarmend effect, zo schrijft Van Hoeven. Ze noemt als voorbeeld boerenkool, pompoen, pastinaak en zoete aardappel. Oh, en een koekje bij de koffie? Die kun je wel vergeten. Juist de volkoren producten en complexe koolhydraten als aardappelen en linzen hebben een thermogeen effect. Vandaar dus al die stamppotten in de winter! Het onderwerp is populair, want ook Blijtijds , een uitgave van mediabedrijf Bindinc., heeft een artikel geschreven: ‘Met dit eten heb je het niet meer koud’. Het komt inhoudelijk vrijwel overeen met de tips die RTL-journalist Van Hoeven geeft. Wintergroenten, specerijen, noten en granen: het heeft allemaal een verwarmende functie, aldus Blijtijds, maar ook de bereiding speelt een rol. Zo is peer verkoelend, maar stoofpeer daarentegen heeft een verwarmende werking. Dat klinkt logisch. Andere tips die Blijtijds geeft zijn: voldoende eten, de dag starten met een warm ontbijt en diepvriesproducten vermijden. Dat laatste heeft een bijzondere reden: zelfs als je ze opwarmt houden ze een koude energie. Kunnen we deze tips serieus nemen? Hebben voedingsmiddelen echt effect op onze lichaamswarmte?
Functie van eten
We vroegen het Anne Lutgerink, woordvoerder en socialmediaredacteur bij het Voedingscentrum. “Eten heeft een belangrijke functie voor ons lichaam: elke soort voeding en drank verwarmt je lichaam. Als je lichaam voedsel verteert, komt er warmte vrij. Maar dat gebeurt net zo goed met stamppot als met een koude salade. Hoeveel warmte dat is, dat hangt meer af van hoe groot je maaltijd is. Het zogenoemde ‘thermogene’ effect is hoger bij eiwit, dan bij koolhydraten en vetten. En bijvoorbeeld alcohol zorgt voor vaatverwijding waardoor je juist afkoelt. Als je het warm wilt krijgen, kun je natuurlijk ook bewegen en je warm kleden. Vanuit de wetenschap is er dus geen speciale voedingsgroep die je juist wel of niet moet eten om warm te blijven. Met onze warme huizen en voldoende kleding hoef je ook geen extra calorieën te eten om warm te blijven. Dat we juist in de herfst en winter trek krijgen in kruiden als kaneel, anijs, gember en kardemom heeft waarschijnlijk meer te maken met dat ze gebruikt worden in decemberlekkernijen. En ze worden ook vaak gecombineerd met groenten als pompoen, pastinaak, bieten en kolen, die in het najaar in het seizoen zijn. Het is de associatie die het ‘wintergevoel’ versterkt.”
Dat is precies waar supermarkten op inspelen. De magazines en websites staan in de koude maanden altijd in het teken van winterkost: bomvol inspiratie en recepten. En op de winkelvloer net zo goed. De secondplacementruimte wordt ingevuld door aardappels, boerenkool en een rookworst. Dat is precies waar Albert Heijn nu mee bezig is; de achterliggende gedachte van de Zaanse formule is dat ze op die manier inspelen op groente- en fruitsoorten die in het seizoen zijn. Pauline van den Brandhof, woordvoerder bij AH: “In Nederland zijn dat bijvoorbeeld asperges in het voorjaar en aardbeien in de zomer. En nu heb je bijvoorbeeld boerenkool en pompoenen.” Lekker, dat zeker, maar dus niet noodzakelijk om warm te blijven.
Bron: Levensmiddelenkrant
Dit artikel verscheen eerder in Levensmiddelenkrant. Abonneren? Klik hier.
